Sau khi thu hoạch lúa xong, đất thường bị chai cứng, nghèo dinh dưỡng và dễ tích tụ mầm bệnh, cỏ dại. Để cải tạo đất tốt cho vụ sau, bà con có thể làm theo các bước sau:
1. Dọn tàn dư và xử lý gốc rạ
Gom rơm rạ, cỏ dại, rễ lúa lại để xử lý.
Có thể ủ rơm rạ bằng chế phẩm vi sinh (Trichoderma, EM, nấm xanh...) để tạo phân hữu cơ, vừa giảm đốt rơm rạ gây ô nhiễm, vừa bổ sung dinh dưỡng cho đất.
2. Cày xới, phơi ải đất
Cày bừa đất sau thu hoạch để đảo trộn đất, vùi rơm rạ.
Phơi ải 2–3 tuần để diệt trứng sâu, mầm bệnh, cỏ dại và giúp đất tơi xốp, tăng độ thoáng khí.
3. Bổ sung phân hữu cơ, phân vi sinh
Rải phân chuồng hoai mục, phân hữu cơ vi sinh, phân xanh vào đất.
Bổ sung vôi bột hoặc Dolomite để hạ phèn, khử chua, diệt nấm bệnh, tăng canxi – magie.
4. Luân canh hoặc trồng cây cải tạo đất
Nếu có điều kiện, bà con có thể luân canh trồng cây màu (đậu nành, mè, rau màu) hoặc cây họ đậu để cố định đạm, cải thiện hữu cơ.
Một số nơi còn trồng cỏ cải tạo đất (cỏ stylo, muồng muồng, đậu nành dại).
5. Quản lý nước
Sau cày xới và bón phân, nên giữ ẩm đất vừa phải.
Trước khi xuống giống vụ mới, làm đất kỹ để hạn chế cỏ và tạo lớp bùn mịn cho hạt lúa bén rễ nhanh.
Tóm lại: Dọn sạch rơm rạ – Cày phơi ải – Bón hữu cơ + vôi – Luân canh hoặc trồng cây họ đậu là cách cải tạo đất bền vững, giúp đất khỏe, giảm chi phí phân bón vụ sau.